Son Osmanlı Padişahı Vahdettin: Kimdir ve Ne Yapmıştır?
Osmanlı İmparatorluğu'nun 36. ve son padişahı olan VI. Mehmed Vahdeddin (Vahdettin), 2 Şubat 1861'de İstanbul'da doğdu. Sultan Abdülmecid'in oğlu olan Vahdettin, tahta çıktığında imparatorluk I. Dünya Savaşı'nın yıkıcı etkileriyle karşı karşıyaydı. Saltanatı, Osmanlı Devleti'nin çöküşü ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş sürecine denk geldi.
Saltanat Dönemi ve Önemli Olaylar
- Vahdettin, 4 Temmuz 1918'de ağabeyi Sultan V. Mehmed Reşad'ın vefatı üzerine tahta çıktı. Tahta çıktığı sırada Osmanlı İmparatorluğu I. Dünya Savaşı'nda Almanya'nın müttefiki olarak savaşıyordu ve savaşın sonucu belli olmak üzereydi.
- 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu'nun savaştan yenik çıktığını resmen ilan etti. Bu antlaşma, İtilaf Devletleri'ne Osmanlı topraklarını işgal etme hakkı verdi.
- Vahdettin, ateşkes sonrası ülkenin içinde bulunduğu zor durumdan kurtulmak için çeşitli çabalar sarf etti. Damat Ferit Paşa gibi isimleri sadrazam olarak atayarak İtilaf Devletleri ile diplomatik ilişkiler kurmaya çalıştı.
- 16 Mayıs 1919'da Mustafa Kemal Paşa'yı (Atatürk) 9. Ordu Müfettişi olarak Samsun'a gönderdi. Bu görev, Milli Mücadele'nin başlangıcı olarak kabul edilir. Ancak Vahdettin'in bu kararındaki niyeti tartışma konusudur; bazı tarihçiler onun İtilaf Devletleri'ne karşı direnişi örgütlemek için gönderdiğini, bazıları ise bölgedeki asayişi sağlamak amacıyla hareket ettiğini iddia eder.
- İstanbul'un resmen işgal edilmesi (16 Mart 1920) ve Meclis-i Mebusan'ın dağıtılması üzerine, Ankara'da Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) kuruldu (23 Nisan 1920). Vahdettin, İstanbul Hükümeti'nin başında kalmaya devam etti, ancak Ankara'daki milli hareketle giderek zıt bir konuma düştü.
- 10 Ağustos 1920'de imzalanan Sevr Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu'nu fiilen parçalayan ağır şartlar içeriyordu. Vahdettin, bu antlaşmayı onaylamak zorunda kaldı, ancak TBMM antlaşmayı tanımadı ve Milli Mücadele'yi sürdürdü.
- Milli Mücadele'nin zaferle sonuçlanması ve 1 Kasım 1922'de saltanatın kaldırılması üzerine Vahdettin, Osmanlı hanedanı üyeleriyle birlikte yurt dışına çıkmak zorunda kaldı. 17 Kasım 1922'de bir İngiliz gemisiyle Malta'ya gitti.
Tartışmalı Mirası
Vahdettin'in saltanatı ve faaliyetleri, Türk tarihinde derin tartışmalara konu olmuştur. Onun hain olduğunu savunanlar, İtilaf Devletleri ile iş birliği yaparak milli mücadeleye engel olduğunu iddia eder. Diğerleri ise onun zor şartlar altında ülkeyi kurtarmaya çalıştığını, ancak elinde yeterli güç olmadığını savunur. Vahdettin, 16 Mayıs 1926'da İtalya'nın San Remo kentinde sürgünde hayatını kaybetti.
Özetle Vahdettin:
- Osmanlı İmparatorluğu'nun son padişahıdır.
- I. Dünya Savaşı'nın yenilgiyle sonuçlandığı ve Mondros Ateşkesi'nin imzalandığı dönemde tahtta bulunmuştur.
- Mustafa Kemal Paşa'yı Samsun'a göndermiş, bu hareket Milli Mücadele'nin başlangıcı olmuştur.
- İstanbul Hükümeti'ni temsil etmiş, TBMM ile çatışma içine girmiştir.
- Sevr Antlaşması'nı onaylamak zorunda kalmıştır.
- Saltanatın kaldırılması üzerine yurt dışına çıkmış ve sürgünde ölmüştür.
|
.webp "Diş Eti Kanaması Tarifi ve Malzemeleri")
.webp "Diş Temizletme Diş Nasıl Temizlenir?")
